Thoát mất ngủ, trầm cảm nhờ yoga

11 năm trước, Nguyễn Thị Thu Trang, ở Hoàng Mai, phát hiện mắc xơ não tủy, căn bệnh gây tổn thương hệ thần kinh từng đợt, cuối cùng khiến bệnh nhân bị tàn phế và tử vong. Nguyên nhân gây bệnh chưa rõ, người trẻ có tỷ lệ mắc cao.

Các kết quả khám và xét nghiệm cho tiên lượng Trang “khó qua nổi 8 năm”, khiến cô suy sụp, sụt cân, mất ngủ, phải nhập viện tâm thần để điều trị stress, trầm cảm. “Lúc đó, tai tôi ù đi, cả người bủn rủn, tôi vô định, mất phương hướng, không biết phải làm gì”, bà mẹ 44 tuổi, kể lại hôm 19/5.

Sau đó, mỗi năm, cô phải đi Singapore ba lần để chữa bệnh, tiêu tốn tiền tỷ. Ngoài thuốc uống, cô phải tiêm thuốc, mũi tiêm buốt óc gây đau đớn. Thời gian này, Trang chủ yếu ở một mình, suy nghĩ tiêu cực, cáu gắt với mọi người. Tâm trạng ủ rũ, tiêu cực ảnh hưởng giấc ngủ cũng như việc ăn uống, khiến sức khỏe của cô ngày càng yếu hơn.

Đầu năm 2016, Trang được một người bạn thân động viên đi tập yoga để giúp giảm stress, dễ ngủ. Thời gian đầu, cô bỡ ngỡ không biết nên bắt đầu từ đâu, sức khỏe lại yếu nên không thể tập trung. Nhiều lần, cô ngủ thiếp đi vì quá mệt. Các bài tập khiến người phụ nữ đau nhức, chán nản, thậm chí đau đầu, choáng váng. Lúc này, cô được huấn luyện viên hỗ trợ, hướng dẫn cách thở đúng, bằng cách phình bụng thật to khi hít vào, thở ra chậm để điều khiển hơi thở. Nhờ vậy, Trang có thể lên nhiều tư thế mà không bị gồng người, đỏ mặt và mệt.

Sau vài tuần, Trang ngủ ngon mà không cần dùng thuốc, thậm chí ngủ sâu giấc, không bị tỉnh giữa đêm. Cô tiếp tục đến phòng tập nhưng chia nhỏ thời gian để không bị quá sức, ưu tiên bài tập thở.

“Từ đó, tập yoga không chỉ để ‘giết’ thời gian mà giúp tôi rèn luyện và sống khỏe hơn mỗi ngày”, bà mẹ hai con nói.

Với Trang, yoga không nhất thiết phải tập bài nặng mới hiệu quả mà cần sự thư giãn. Mỗi tuần, cô dành 5 ngày tập luyện, hai ngày cuối tuần để nghỉ ngơi và dành cho gia đình.

Cô ưu tiên bài tập nhẹ nhàng để cơ thể làm quen, trong đó ưu tiên bài tập thở. Các bài tập thở như thở mím môi, thở bằng cơ hoành, thở đều… giúp cô thư giãn đầu óc, giảm căng thẳng hiệu quả. Nhờ đó, cơ thể thả lỏng, tâm trạng thoải mái, nhẹ nhõm hơn.

Luyện tốt kỹ thuật thở, cô mới bắt đầu học đến cách tạo những tư thế yoga khác nhau. Chẳng hạn bài tập kéo giãn giúp tăng cường sức khỏe cơ bắp và xương. Hay bài tập vặn mình, xoắn người giúp cơ thể dẻo dai, giảm đau nhức. Yoga giúp cô giảm nhiều những bệnh vặt như xoang mạn tính, dạ dày, dị ứng thời tiết…

Ngoài phòng tập, Trang thường cùng bạn bè tập ở nhiều địa điểm ngoài trời để tăng cảm hứng. Yoga còn kết nối cô với mọi người, giúp cô giảm stress, mệt mỏi, thậm chí quên mất mình mắc bệnh.

“Yoga không chỉ là vài ba tư thế nhàm chán mà là liều thuốc bổ cứu vớt tôi trong khoảng thời gian đen tối nhất”, người phụ nữ kể.

Yoga trị liệu (Yoga therapy) là một phương pháp xưa đem lại sự cân bằng cho cơ thể và tâm trí. Theo cuốn sách The Best Alternative Medicine của bác sĩ Kenneth R. Pelletier, yoga trị liệu giúp ổn định hệ cơ xương, làm cho nhịp hô hấp êm và sâu, cải thiện hệ tuần hoàn, sức mạnh cơ bắp và kiểm soát vận động. Yoga trị liệu phù hợp với cả những người gặp vấn đề về sức khỏe như đau xương khớp, cột sống, huyết áp, tiểu đường, tim mạch, tiền đình. Ngoài ra, bộ môn này có thể giúp cải thiện sức khỏe tinh thần, tăng cảm giác thư giãn, cải thiện tâm trạng ở người tập.

Yoga có tác dụng giảm mỡ thừa toàn thân, phòng ngừa mỡ tích tụ trong gan, hỗ trợ tăng cường lưu thông máu, nâng cao sức khỏe tổng thể. Các bài tập yoga như Kapaalbhati (hơi thở của lửa), Matsyasana (tư thế con cá), Dhanurasana (tư thế cánh cung)… kích thích và hỗ trợ tăng cường chức năng gan. Ngoài ra, tập yoga thường xuyên còn giúp phụ nữ cải thiện sức khỏe, cân bằng nội tiết và ngủ ngon hơn.

Bên cạnh tập luyện, Trang duy trì chế độ ăn sạch, ít dầu mỡ và không tiêu thụ tinh bột sau 18h. Cô ưu tiên thực phẩm tươi sống và các loại quả chứa đường thấp như dưa chuột, củ đậu, bưởi, thanh long, táo. Mỗi bữa, cô ăn ba đến bốn thìa cơm, hạn chế sản phẩm chế biến sẵn, đồ chiên xào, rán, nhiều dầu mỡ. Cô ăn nhạt và uống đủ 2-2,5 lít nước mỗi ngày, hạn chế hoàn toàn nước ngọt, nước hoa quả, chè, cà phê…

Hiện, người phụ nữ cao 1,65 m, nặng 54 kg và duy trì ba vòng 86 – 64 – 93. Nhìn cô lúc này, không ai nghĩ Trang đã ngoài 40 tuổi. Bà mẹ cảm nhận bản thân năng động hơn như “hồi xuân” nhờ kiên trì tập luyện mỗi ngày.

Trước Tết 2024, Trang kiểm tra sức khỏe tổng quát, bác sĩ chẩn đoán tình trạng bệnh ổn định, không xuất hiện khối u mới. Cô không cần tiêm thuốc nhiều như trước, cơ thể dần thích nghi với căn bệnh.

“Bác sĩ nói không vượt qua được 8 năm nhưng thực tế tôi đã chung sống với bệnh 11 năm. Thỉnh thoảng trở trời, đầu tôi lại đau buốt, cần nghỉ ngơi”, Trang nói. Tuy nhiên, cô luôn cố gắng tập luyện và sống vui vẻ, “kể cả ngày mai không tỉnh lại thì hôm nay cứ sống hết mình”.